Motosiklette artçılık, bir motosikletin arka koltuğunda (artçı koltuğu) yolculuk yapan kişinin sürücü ile birlikte, aracın dinamiklerine uyum içinde seyahat etmesini ifade eder. Doğru ekipman, dengeli oturuş, net iletişim ve temel sürüş kurallarına uyum; hem sürücünün hem de artçının güvenliği ve konforu açısından kritiktir.
Motosiklette Artçılık Nedir?
Motosiklette artçılık, arka selede oturan yolcunun sürüşe aktif uyum göstermesi; ayaklarını sürekli ayaklıklarda tutması, sürücünün hareketlerini aşırıya kaçmadan takip etmesi, fren ve hızlanmalarda bel desteğiyle sabit kalması ve önceden belirlenen basit işaretlerle iletişim kurmasıdır.
Artçının Sürüşe Etkisi
Araca eklenen artçı, motosikletin ağırlık merkezi ve denge dinamiklerini değiştirir. Fren mesafesi uzayabilir, viraj giriş-çıkış hatları daha yumuşak planlanmalıdır. Kalkış ve duruşlarda sürüş daha kontrollü yönetilmelidir. Bu nedenle sürücü, artçıyla birlikteyken hızlanma, frenleme ve viraj açılarını daha temkinli ayarlamalıdır.
Artçı Olurken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru Ekipman
Artçı da sürücü gibi tam korumalı ekipman kullanmalıdır. ECE 22.06 onaylı kask, motosiklet ceket/pantolon (EN 17092), sırt (EN 1621-2 L2) ve ek korumalar, eldiven ve bileği kavrayan botlar önerilir. Gevşek sırt çantaları veya sallanan aksesuarlar dengesizliğe neden olabilir; ekipmanlar sıkı ve güvenli olmalıdır.
Oturuş ve Tutuş
Artçı, dik ve dengeli oturmalı; omuzları sürücünün omuz hattını gereksiz zorlamayacak şekilde hizalı kalmalıdır. Tutunma için motosikletin tutamakları veya sürücünün bel çevresi tercih edilebilir; kollarla asılmadan, hafif ve esnek bir tutuş idealdir. Ayaklar her zaman ayaklıklarda kalmalı; duruşlarda yere basmaya çalışmak dengeyi bozar.
Kalkış, Fren ve Hızlanma
Kalkışta artçı vücudunu motosiklete yakın tutmalı; hızlanmada hafifçe sürücüye yaklaşarak sabitlenmelidir. Frenlerde gövde geriye kaçma eğilimindeyken, bel bölgesinden kontrollü destek vererek öne kaymayı engellemek gerekir. Ani hareketlerden kaçınılmalıdır.
Viraj ve Eğim
Virajlarda artçı, motosikletle birlikte ve abartısız eğilmelidir. Aşırı karşı ağırlık vermek ya da dik kalmak, ön-arka lastik yük dağılımını bozar. Hafif gecikmeli ama uyumlu bir eğim, sürüş çizgisine olumlu katkı sağlar.
İletişim ve İşaretler
Yola çıkmadan önce basit işaretler belirleyin: “Yavaşla”, “Dur”, “Mola” gibi 2–3 işaret yeterlidir. Uzun yollarda kask içi interkom konfor ve güveni artırır; özellikle mola ve manevra anlarında yanlış anlamaları azaltır.
Biniş/İniş
Artçı, sürücünün “hazır” işaretinden sonra, motosiklet dik ve sabit konumdayken biner/iner. Ayağını sele üstünde savururken motosikleti yanlara çekiştirmemeye dikkat etmelidir.
Uzun Yolda Konfor
İki kişi sürüşte rüzgâr yükü ve titreşim artabilir. Düzenli molalar (60–90 dakika aralıkla), sele desteği, rüzgâr koruması ve hidrasyon planı konforu yükseltir. Gerekiyorsa arka süspansiyon ön yükleme ayarı artırılmalı, bagaj ağırlığı dengeli dağıtılmalıdır.
Sürücüler İçin Teknik Ayarlar
Artçıyla sürüşte arka süspansiyon ön yükleme genellikle bir-iki kademe artırılmalıdır. Lastik basınçları, üretici önerilerinde iki kişi değerlerine göre ayarlanmalıdır. ABS ve çekiş kontrol sistemlerinin erken devreye girmesi olasıdır; sürüş modunu daha yumuşak (Rain/Road) seçmek akıcı bir denge sağlar. Fren mesafesini daha uzun planlayın; takip mesafesini artırın.
Sık Yapılan Hatalar
Artçının duruşlarda ayağını yere atmaya çalışması, kalkışta arkaya yaslanması, virajlarda aşırı dik kalması ya da fazla eğilmesi, gevşek sırt çantasıyla sürüş, sele üstünde ani ağırlık transferleri ve sürücünün haberi olmadan biniş/iniş; hepsi risklidir.
Yasal ve Güvenlik Notları
Motosikletin iki kişi taşımaya uygun donanımı (arka sele, ayaklık, tutamak) bulunmalı; kask her iki kişi için de zorunludur. Aracın azami taşıma kapasitesini ve aksesuar/bagaj sınırlarını aşmayın. Çocuk taşımaya ilişkin yaş/boy sınırı ve uygun koltuk/ayaklık kriterleri, güvenlik açısından ayrıca değerlendirilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Artçı ne demek? Motosiklette artçılık nedir?
Motosiklette artçı, arka koltukta (artçı koltuğu) oturan yolcudur. Sürüşe aktif uyum sağlar; ayaklarını sürekli ayaklıklarda tutar, ani hareket yapmaz, sürücünün hareketlerini abartmadan takip eder.
Motosiklette artçı nasıl oturmalı ve nereye tutunmalı?
Artçı dik ve dengeli oturmalı; tutamaklara ya da sürücünün bel bölgesine hafif ve esnek bir tutuşla tutunmalıdır. Duruşlarda yere basmaya çalışmak yerine ayaklar daima ayaklıklarda kalmalıdır.
Artçıyla viraj nasıl alınır?
Artçı, motosikletle birlikte ve abartısız eğilir; içe/dışa aşırı karşı ağırlık yapmaz. Hafif gecikmesiz uyum, lastik yük dağılımını korur ve çizginin bozulmasını önler.
Artçıyla frenleme ve hızlanma nasıl yönetilir?
Hızlanmada artçı motosiklete yakın konumda kalır; frenlemede bel desteğiyle öne kaymayı engeller. Sürücü gaz ve fren komutlarını yumuşak uygular, takip mesafesini artırır.
Artçı kaskı ve ekipmanı nasıl seçilmeli?
Artçı da sürücü gibi tam korumalı ekipman kullanmalıdır: ECE 22.06 onaylı kask, EN 17092 ceket/pantolon, EN 1621-2 L2 sırt koruması, eldiven ve bileği saran botlar. Gevşek çanta/aksesuar kullanılmamalıdır.
Artçıyla sürüşte lastik basıncı ve süspansiyon ayarı nasıl olmalı?
Üreticinin iki kişi değerlerine göre lastik basıncını ayarlayın; arka süspansiyonda ön yüklemeyi bir-iki kademe artırın. Bu, dengeyi ve fren mesafesini olumlu etkiler.
Artçı biniş/inişi doğru şekilde nasıl yapılır?
Sürücü hazır sinyali verdikten sonra, motosiklet dik ve sabit durumdayken artçı biner/iner. Binerken sele üzerinden ayağı savururken motosikleti yanlara çekiştirmemeye dikkat edilir.
Artçıyla uzun yolda nelere dikkat edilmeli?
Her 60–90 dakikada kısa molalar verin; hidrasyon, rüzgâr koruması ve sele desteği planlayın. İletişim için interkom kullanın; bagajı dengeli yerleştirin.
Artçı taşımak yasal mı, hangi şartlar gerekli?
Motosiklette arka sele, ayaklık ve tutamak bulunmalı; kask her iki kişi için zorunludur. Taşıma kapasitesini aşmayın; çocuk yolcu için yaş/boy ve ayaklık erişimi güvenlik açısından şarttır.
Artçıyla sürüşte en sık yapılan hatalar nelerdir?
Artçının ayağını yere atması, virajda aşırı dik kalması ya da fazla eğilmesi, gevşek çantayla sürüş, ani ağırlık transferleri ve sürücünün haberi olmadan biniş/iniş yapması. Bunların tümü dengeyi bozar ve riski artırır.
